Op veel bouwlocaties wordt er gewerkt met een hijskraan. Hierbij is het samenwerken tussen de kraanmachinist en de collega`s op de bouw erg belangrijk. De collega die de lasten aanslaat dient goed te communiceren met de kraanmachinist om ongelukken te voorkomen. De meeste communicatie gaat via de portofoon of via handsignalen.
Door verkeerde communicatie met de kraanmachinist, kunnen gevaarlijke situaties ontstaan.
Risico`s bij het verkeerd werken met de portofoon. Denk aan:
- Portofoon vergeten aan te zetten;
- Volume te zacht of uit;
- Verkeerde kanaal gebruiken;
- Portofoon te dichtbij of te ver weg van de mond;
- De knop te vroeg of te laat indrukken/loslaten;
- Te haastig communiceren;
- Verschillende talen waardoor communicatie onduidelijk is;
- Te hard omgevingsgeluid.
De gevaren die kunnen ontstaan bij verkeerde communicatie:
- Te veel hijsbewegingen, hierdoor kunnen gevaarlijke situaties ontstaan;
- Botsen met materiaal of met een andere hijskraan;
- Vallen van de last uit de kraan;
- Beschadigen van elementen zoals muren, vloerplaten of kozijnen;
- Collega`s die onder de hijslast staan/lopen.
Het lijkt eenvoudig, maar het goed gebruiken van een portofoon vergt meer aandacht dan je zou denken. De portofoon kan los worden gebruikt of met een knijpmicrofoon. Hoe gebruik je de portofoon goed:
- Zet de volumeknop helemaal open;
- Controleer regelmatig of de volumeknop open staat (Bijv. als je na je pauze weer aan het werk gaat);
- Zet de portofoon op het juiste kanaal (bij meerdere kranen op het werk streven we ernaar om kraan 1 ook kanaal 1 te geven en kraan 2, kanaal 2;
- Test de portofoon eerst door de kraanmachinist op te roepen;
- Druk de spreekknop van de portofoon goed in;
- Geef de machinist de tijd om te reageren;
- Praat op een rustige toon, niet schreeuwen;
- Niet praten als er al gepraat wordt over de portofoon;
- Blijf te allen tijde rustig, laat je door niemand opjagen;
- Praat niet te gehaast;
- Waarschuw van te voren mensen die zich in de omgeving bevinden;
- Let op omgevingsgeluid, als dit te luid is neem, indien mogelijk, afstand van de geluidsbron;
- Laat de portofoon altijd aanstaan, zo kan de machinist ook met jou communiceren;
- Blijf bij het hijsen gefocust op de hijsbeweging, laat je niet afleiden;
- Zet de portofoon niet uit, pas uitzetten bij inleveren;
- Zet na einde van de werkzaamheden de portofoon direct in de oplader (eventueel ook tijdens de pauze);
Nog enkele tips:
- Roep de machinist op bij zijn naam;
- Meld je eigen naam;
- Geef aan waar je je bevindt op de bouwplaats;
- Ga nooit onder de last staan;
- Geef aan wat voor last je wilt verplaatsen, en waar de last naar toe moet;
- Gebruik als navigatie de obstakels om je heen;
- Spreek vanuit het zichtveld van de machinist.
Let op! Besef dat de hijskraan niet meteen stopt met bewegen wanneer jij aangeeft dat hij moet stoppen. De hijskraan kan doorzwaaien of nog verder zakken.
Bespreek met elkaar het volgende:
- Ken je de kraanmachinist op de bouwplaats?
- Wat betekent uitkatten?
- Zijn er op de bouwplaats voldoende portofoons aanwezig?
- Ik zorg dat ik de volgende dag met een opgeladen portofoon kan werken.
Gebruik de juiste aanwijzingen tijdens de communicatie.
- Als je aangeeft links of rechts, moet dit links zijn voor de hijsmachinist. Het kan zijn dat het voor collega op de vloer de andere kant op is;
- Ditzelfde geldt voor het in- en uitkatten;
- Gebruik voor het omhoog of omlaag gaan van de last: Hijsen en Zakken of Vieren.
Soms is het gebruik van handgebaren makkelijker en sneller te gebruiken, dan het gebruik van de portofoon. Hiervoor is het van belang dat de hijsmachinist en de seingever elkaar goed kunnen zien. Dit mag niet gebruikt worden als communicatie met een torenkraan.