Diisocyanaten zijn een familie van zeer reactieve chemicaliën verwerkt in PU producten. Deze producten worden in de bouw veel toegepast als isolatie, vulmiddel en montageschuim. PU ontstaat door verschillende stoffen, zoals diisocyanaten, met elkaar te laten reageren. Tijdens het aanbrengen en uitharden zijn er risico`s voor de gezondheid. Er ontstaan vluchtige stoffen die snel verdampen en in de ademhalingszone komen. Ook bij huidcontact zijn er risico`s voor de gezondheid omdat deze stoffen door de huid opgenomen worden. 

Vanaf 24 augustus 2023 is het verplicht dat iedere werknemer die met PUR werkt, hier een speciale opleiding voor heeft gevolgd.

Let op! Deze toolbox voldoet niet als opleiding.

Verschillende gezondheid risico`s die kunnen opspelen:

• Irritatie;
• Allergieën (door langdurige of in één keer een hele hoge dosis van diisocyanaten);
• Astma (kortademigheid, hoesten of benauwdheid);
• Huidproblemen (zoals: bultjes, jeuk, zwellingen, netelroos).

Welke maatregelen kun jij toepassen?

• Zorg voor juiste opleiding/training over veilig werken met diisocyanaten (leerplek);
• Overleg met andere werknemers, omstanders of bewoners om zo min mogelijk mensen bloot te stellen aan de risico`s van het product;
• Let er op dat er goed geventileerd wordt als er in een kleine ruimte wordt gewerkt.
• Probeer het werken met PU producten zoveel mogelijk te vermijden en zoek naar alternatieven. Denk hierbij bijvoorbeeld aan:
  • Uitgeharde isolatieplaten in plaats van met schuim;
  • Kierdichting door middel van rubbers;
  • Isolatie op basis van natuurlijke materialen zoals vlas.

Tref hygiënische maatregelen zoals:

• • Was je handen;
  • Eet en drink niet op de werkplek;
  • Gebruik schoon gereedschap;
  • Zorg voor een opgeruimde werkplek.

Persoonlijke Beschermingsmiddelen:

• Gebruik een veiligheidsbril;
• Handschoenen (neopreen of nitrilrubber);
• Goed sluitende werkkleding om contact met de huid en ogen te voorkomen.
  

• In slecht geventileerde ruimten waar meer dan 1 bus PUR wordt verwerkt is het dragen van adembescherming noodzakelijk. Draag dan een goed sluitende adembescherming met filter A/P3.

Symbolen

Producten met diisocyanaten kunnen herkend worden aan onderstaande symbolen. Deze betekenen gezondheidsschadelijk voor de lange termijn en irriterend.

Ook staat er op het etiket van een product waar diisocyanaten in verwerkt zijn de tekst ‘per 24 augustus 2023 moet voor industrieel of beroepsmatig gebruik een passende opleiding zijn voltooid’.

Wat als je in aanraking bent gekomen met diisocyanaten?

• Heb je huidklachten, astmatische klachten of irriterende klachten? Neem dan contact op met je huisarts en vermeld met welke producten je hebt gewerkt.

• Bij contact met de ogen: 15 minuten spoelen met lauw water en een arts waarschuwen.
• Bij aanraking met de huid: verontreinigde kleding uittrekken en de huid wassen met veel water en vloeibare zeep
• Bij inademing: frisse lucht opzoeken en luchtwegen vrij houden. Bij blijvende klachten een arts raadplegen.
• Bij inslikken: geen braken opwekken, luchtwegen vrijhouden en arts raadplegen.

Bespreek met elkaar het volgende:

1. Weet je in welke producten diisocyanaten zijn verwerkt?
2. Heb je de afgelopen tijd met PUR gewerkt? Zo ja, had je dit kunnen vermijden door een alternatief te gebruiken?
3. Hoe wordt er op jullie bouwplaats omgegaan met lege verpakkingen?

Na uitharding (> 1,5 uur) kan het schuim indien nodig op maat worden gesneden. Bij voorkeur niet boren of zagen in het schuim in verband met inademing van schadelijke stofdeeltjes. Na het weg­snijden van de buitenste laag neemt het schuim sneller water op. Daardoor kan het sneller verteren. Naast door water wordt het schuim ook aangetast door UV-licht.

Geur

Geur is geen goede indicator voor het gevaar van diisocyanaten, omdat sommige stoffen een sterke geur kunnen hebben terwijl ze ongevaarlijk zijn, en andere stoffen geurloos zijn en tegelijkertijd dodelijk. Geur zegt niets over de hoeveelheid schadelijke deeltjes.

Meer informatie is te vinden op de website van Volandis

https://www.volandis.nl/werk-veilig/gevaarlijke-stoffen/polyurethaan-pur  

Of raadpleeg het Veiligheidsinformatieblad (VIB). Deze is op te vragen bij de leverancier of op hun website te vinden. Hierin staan onder andere de risico`s, toxische stoffen, aanbevolen PBM’s en opslag advies beschreven.